Edytujesz Index Geographia

{{Książka
|bgcol=#FBF3DD
|tytuł=VRESARMERV
|tekst=<center>'''czyli Geografia Świata'''<br>Encyklopedia Mervekarad 'Caer Ened</center>
<br>
== Wstęp ==
Niezmierzony jest świat i niezliczone są jego bogactwa;<br>
Niezdobyte są wszystkie góry i niezbadane są ich źródła;<br>
Nieprzebyte są oceany i nieodwiedzone są lądy;<br>
Lecz co znane nam jest już żywe w nas, bowiem to my jesteśmy światem.

By móc aktywnie wpływać na otaczający nas świat, musimy najpierw go poznać i zrozumieć. Głównym zadaniem geografii jest opisywanie wiedzy o świecie naturalnym, a także o wpływie jaki wywołuje na nim człowiek. Ponadto we współpracy z geologią nauka ta analizuje jego przeszłość, a także pozwala przewidywać dalsze zmiany na świecie. Jest to zagadnienie kluczowe dla współczesnej polityki, historii, architektury czy rolnictwa.

== [[Tektonika Esedii|Tektonika kontynentów]] ==
[[Kontynenty|Kontynentami]] zwykliśmy nazywać wielkie masy lądowe, przedzielone zazwyczaj morzami, oceanami bądź pasmami górskimi. Lądy te zbudowane są z płyt, których ruchy na przestrzeni czasu uformowały świat, jaki znamy dzisiaj. Płyty tektoniczne to najmniejsze z jednostek geologicznych, na jakie dzielimy kontynenty i wody międzykontynentalne. Granice tych obu są empiryczne i umowne, zależą bowiem od ukształtowania mas skalnych i poziomu wód oceanu, zmiennego w geologicznym zakresie czasowym. Rzeczywiste granice płyt tektonicznych najczęściej przebiegają po głębokich dnach oceanicznych, gdzie dochodzi do ich ścierania się i wzajemnego nasuwania. Według obecnej klasyfikacji, w Erze Współczesnej istnieją 3 poznane kontynenty: [[Esedia]], [[Josforia]] i [[Antaria]]; opływają je zaś wody, spośród których wyróżnić można 3 oceany: Essedyjski, Północny i Zachodni.

Najlepiej zbadaną jest tektonika kontynentu Esedii. Najstarszą z opisywanych er geologicznych Esedii jest Era Wysp. Obszar ten pierwotnie tworzyły dwie płyty dryfujące, z których zachodnia została nazwana przez geologów Nessą, a wschodnia Hessą. Ruchy konwekcyjne przybliżały je względem siebie do punktu, w którym zderzyły się one ze sobą na przybliżonej linii dzisiejszego [[Erydan]]u i [[Nyksohemeria|Nyksohemerii]], tworząc płytę Praesedyjską. Ze względu na znaczne wypiętrzenia obu płyt w miejscu zderzenia, nastąpiła wzajemna kumulacja materiału skalnego, w której wyniku powstał najwyższy łańcuch górski Esedii – [[Coronum Caeltar]]. Rozchodząca się w obu płytach energia spowodowała liczne pęknięcia nowo powstałej Praesedii, zapoczątkowując Erę Praesedii obfitującą w wypiętrzenia dodatkowo wzmacniane stałą konwekcją płaszcza świata. W tym okresie powstały [[Góry Dnia]] i [[Góry Nocy]], a także większość pomniejszych pasm południa i wschodu.

Płyta Praesedyjska najprawdopodobniej doświadczyła jeszcze dwóch zderzeń, nim przyjęła znany dziś kształt kontynetu Esedii. Od południowego zachodu dryf kontynentalny zbliżył do Praesedii płytę Gansanii, które starły się na granicy dzisiejszej [[Lennawia|Lennawii]] i [[Ekencja|Ekencji]], wypiętrzając odpowiednio [[Góry Kwietne|Góry Lennawskie]] i Ekenckie. Podobnie stało się na północnym zachodzie, gdzie Assania uderzyła w obszary północnego wybrzeża Morza Gockiego (m.in. Sztrylii, Wenonii i Nirnaksy). Zdarzenia te były ostatnimi ze zderzeń spowodowanych dryfem kontynentalnym, kończącymi tym samym Erę Praesedii na rzecz trzeciej, trwającej obecnie w trakcie spisania tego indeksu, Ery Esedii.

W historii naturalnej wymienia się także Sub-ery Postformacji i Współczesną. Pierwsza z nich obejmowała niewielkie ruchy górotwórcze, prowadzące do uzyskania przez kontyent stanu równowagi geodynamicznej. Według aktualnych badań, okres ten miał znaczny wpływ na łańcuch [[Coronum Caeltar]], o czym świadczyć mogą nietypowe dla tej ery geologicznej rodzaje skał i formacje wewnątrz kotliny, przy jednoczesnym braku aktywności wulkanicznej. Jednym z możliwych zdarzeń w tym okresie było zderzenie z kontynentem meteoroidu, pozakontynentalnej skały pochodzenia kosmicznego. Teoria ta budzi zastrzeżenia, bowiem informacje dotyczące takowych obiektów są obecnie nieliczne i niepotwierdzone. Pewnym jest natomiast, iż obecną, Sub-erę Współczesną charakteryzuje brak wyraźnych ruchów górotwóczych, powodując iż masy skalne podlegają obecnie wyłącznie erozji, mającej w dalekiej perspektywie charakter redukujący wysokość wzniesień Esedii.

Esedia, otoczona zewsząd wodami oceanicznymi, graniczy z dwoma znanymi kontynentami poprzez Ocean Esedyjski. Są to [[Antaria]], położona na dalekim południu oraz [[Josforia]] na wschodzie. Ze względu na znaczne odległości są one słabo zbadane i w obecnym stanie wiedzy nie jest możliwy ich podział na płyty, ani określenie historii geologicznej. Na podstawie obserwacji ukształtowania terenu spekulować można jednak, iż oba te kontynenty podlegały licznym ruchom górotwóczym na wzór Esedii.

== Krainy geograficzne Esedii ==
Powstałe wskutek ruchów tektonicznych łańcuchy górskie dzielą kontynent na obszary o lokalnym klimacie i ukształtowaniu terenu. Na przestrzeni czasu erozja spowodowana przez spływające z gór rzeki kształtuje głębokie i długie doliny, zbierające wszelką wodę w korytach prowadzących do mórz i jezior. Tak powstające środowiska dają miejsce wszelkiej florze i faunie, tworzącej się zależnie od warunków klimatycznych. Wpływają na nie najczęściej wiatry i prądy morskie, niosące ze sobą opady bądź zmiany temperatury, które formują się w wyniku zróżnicowanego ukształtowania terenu i wpływu oceanów. Dzięki tak powstającym klimatom wyróżniać możemy krainy śródkontynentalne, nadmorskie (półwyspy i wybrzeża) i morskie (wyspy, morza i oceany), z czego z każdą następną zwiększa się wpływ morza na lokalny klimat.

=== Krainy śródkontynentalne Esedii ===
Najgłębiej położone wenątrz kontynentu krainy doświadczają najmniejszego wpływu prądów morskich, które wygasają wskutek odległości i przeszkód w postaci gór nim dotrą na dany obszar. Do krain tych należą głównie wielkie doliny oraz masywy górskie, wchodzące w skład między innymi Siedmiorzecza, Ekencji, Lennawii czy Irdy.

==== Siedmiorzecze ====
[[Siedmiorzecze]]m określamy obszar siedmiu dolin, których rzeki mają główne źródła w łańcuchu [[Coronum Caeltar]]. Ich zlewiska obejmują morza i zatoki otaczające tę część kontynentu ze wszystkich stron świata i reprezentują głównie klimat kontynentalny równinny, wyżynny i górski. Trzy spośród rzek, [[Anwal (rzeka)|Anwal]], [[Erydan]] i [[Polluks]], wpadają do Morza Gockiego na północy. Ich źródła znajdują się w najwyższych partiach Coronum Caeltar, w tym w masywie [[Al-Terra]], który będąc najwyższą z gór regionu bywa nazywany również Dachem Świata. Kolejne dwie rzeki mają swe ujścia po przeciwległych częściach Siedmiorzecza: Juksaka na zachodzie wpada do [[Zatoka Metlańska|Zatoki Metlańskiej]], zbierając w swym zlewisku również wodę z źródeł na północy Gór Nocy, a Kastor na wschodzie – do Morza Wschodniego, zasilany wodami Gór Dnia. Łańcuchy te stanowią granicę klimatyczną między północą a południem Siedmiorzecza - południowo zachodnią jej część stanowi długi łańcuch Gór Nocy, a południowo wschodni – Gór Dnia. Dzielą one zlewiska pięciu wcześniej wymienionych rzek od dwóch rzek południa, dlatego też krainę podzielić można na opisane powyżej Pięciorzecze i Dwudolinę Nyksohemerską. 

Dwudolina Nyksohemerska zlokalizowa jest pomiędzy Górami Dnia a Górami Nocy i tworzą ją dwa niezależne systemy dolinne, oddzielone płaskowyżem Nyksohemerii. [[Nyks]], wypływający spod Coronum Caeltar, zasilany jest również przez wody pochodzące z Gór Nocy, a także wpadającą do niego przy ujściu w [[Zatoka Centralna|Zatoce Centralnej]] Irdę. Po drugiej stronie płaskowyżu, mająca podobne źródło [[Hemera]], wzbogacona przez wody z Gór Dnia wpada do Zatoki Hemerskiej. Wody te pozostają niezależne przez całokształt swojego biegu w Dwudolinie, mieszając się dopiero w Morzu Południowym, opływającym kontynent od południa, a także w niewielkim stopniu poprzez Kanał Centralny, łączący obie ujściowe zatoki.

Najbardziej niezależną częścią Siedmiorzecza jest kotlina Caerenedzka, zlokalizowana wewnątrz łańcucha Coronum Caeltar, mającego kształt pierścienia. Obszar ten, poprzez obecność otaczających go wysokich gór, wykształcił izolowany, lokalny klimat, będący odmianą górskiego klimatu śródkontynentalnego. Wewnątrz kotliny dochodzi często do komulacji prądów powietrza, pochodzących ze wszystkich stron świata odpowiedzialnych często za wysoką wilgotność, znaczne opady, a także intensywne burze sezonowe wywoływane ścieraniem się odmiennych prądów nad kotliną. Po wewnętrznej stronie gór znajdują się źródła, spływające z całej kotliny. Tworzą one Nyks i Hemerę, które opuszczają ten obszar licznymi jaskiniami obecnymi w południowej części łańcucha. Obie rzeki mają po [[Rzeki w Caer Ened|trzy główne źródła]]: w przypadku Nyksu jest to Zmrok, Ciemnia i Brzask, a Hemery – Świt, Zenit i Zmierzch, wszystkie wymieniane w kolejności z północy na południe. Rzeki te, nim zostaną rozdzielone przez góry a następnie Nyksohemerię, mieszają się w okrągłej dolinie zwanej Przełomem Cyrkularnym, do której wpadają cztery północne źródła spośród sześciu znajdujących się w kotlinie. Dolinę tą cechują chaotyczne prądy wodne o częstej zmienności, często płynące jednocześnie w dwóch różnych kierunkach. Umożliwia to mieszanie się wód, pozostających później niezależne aż do ich ujść w Morzu Południowym. Z powodu prądów Przełomu, jest on niesamowicie nieprzewidywalny i pełen wirów wodnych, co czyni go niebezpiecznym dla jakiejkolwiek działalności człowieka; można nawet się pokusić o stwierdzenie, iż cały Przełom Cyrkularny jest wielkim wirem wodnym. Wszystkie spośród dolin Siedmiorzecza reprezentują podobny klimat, który cechuje piętrowość roślinności, która zanika wraz z wysokością. Obecna na nizinach tajga przekształca się wraz z wzrostem wysokości nad poziomem morza w lasy kosodrzewinowe, hale, warstwy porostowe i wreszcie nieporośnięte turnie, a najwyższe partie Coronum Caeltar cechuje także obecność wiecznej zmarzliny i [[Lodowiec Al-Terra|lodowca]].

==== Dolina Irdy ====
[[Irda]] jest rzeką, mającą swe źródła w południowych Górach Nocy. Okrąża ona ich wypłaszczenie, zwane od jej nazwy Wyżyną Irdy, by później wpaść do Nyksu w jego dolnym biegu. Przez swój zawiły kształt bywa nazywana przez podróżników Rzeką Węża, dolina jej zaś – Doliną Wężową. Bieg swój zaczyna na północy jako wodospady stromych Gór Nocy, kierując się na zachód, gdzie graniczy z północną odnogą Gór Lennawskich. Zawijając na południe, mija Dolinę Trzech Przełęczy, w której rozdzielają się szlaki przekraczające okalające je pasma górskie: na południe przez [[Góry Hansie]] do [[Litoria|Litorii]], północny zachód ku Lennawii i wreszcie wschód, gdzie wody tej doliny wpadają do Irdy. Dalszy bieg tej rzeki przebiega wzdłuż wspomnianych Gór Hansich, gdzie przy ich wypłaszczeniu spotyka się z Nyksem, niewiele przed jego ujściem w Zatoce Centralnej. Klimat Irdy jest górską odmianą klimatu kontynentalnego, z racji na otaczające ją zawsząd łańcuchy górskie.

==== Ekencja ====
[[Ekencja]] jest największym stepem kontynentu. Jest to obszar otoczony łańcuchem Gór Gaszkadzkich od południa, zachodu i północy, zasilających wodami graniczącą od wschodu [[Zatoka Metlańska|Zatokę Metlańską]]. Buforami między górami i zatoką są położony na północy wyżynny półwysep Ankucja oraz zlokalizowane na południu rozlewiska torfowe Mesztrii. Między Ekencją a Zatoką Metlańską znajduje się również niewielkie pasmo górskie, zwane [[Góry Ekenckie|Górami Ekenckimi]].

Główne rzeki stepu dzielą go na trzy główne obszary. Najbardziej wysuniętym na północ jest [[Utakencja]], z rzeką [[Uta|Utą]] wpadającą do zatoki między [[Ankucja|Ankucją]] a Górami Ekenckimi. Obszar między tym pasmem a Mesztrią stanowi, idąc od północy, Ekencja Właściwa, będąca zlewiskiem Ekentu oraz [[Szakia]], będąca dorzeczem [[Szakajmianta|Szakajmianty]], zwanej Rzeką Snów, do której w dolnym biegu wpada [[Nastmia]], mająca swe źródła w dzielącej Ekencję od Lennawii odnodze łańucha górskiego – [[Góry Księżycowe|Górach Księżycowych]].

Granicząca z Ekencją Mesztria została dokładnie opisana w pracy ''Mesztria - Meštrys Brzozowe torfowiska'', źródło: ''Zwięzłe Mesztryi Opisanie'' - [[Encyclopaedia Geographica Pennae]].

[[Jezioro Uckie]] natomiast, położone w górnym biegu Uty, poznać można w pracy ''O Jeziorze Uckim'', ze zbiorów Uniwersytetu w Lennie.

==== Lennawia ====
[[Lennawia]] jest dolinną krainą, otoczoną górami w sposób podobny do Ekencji - od północy są to Góry Księżycowe, od zachodu i południa Góry Lennawskie, a od wschodu Góry Nocy. Dolina ta, będąca dorzeczem [[Metlana|Metlany]], jednej z większych rzek Esedii, w głównej mierze wgłębia się z zachodu na wschód, odbijając między Górami Nocy a Księżycowymi na północ i wpadając do Zatoki Metlańskiej. Sama rzeka, oprócz znacznych objętości niesionej wody, tworzy rozbudowaną deltę na zatoce w wyniku naniesionych mas skalnych.

Lennawię dokładnie opisuje praca ''Lennawii charakterystyka'', zawarta w Encyclopaedia Geographica Pennae.

=== Krainy geograficzne Praesedii ===
Położone u wybrzeży mórz i oceanów, zwykle znajdują się pod silnym wpływem prądów morskich, powodujących nieraz silne opady i dużą zmienność roczną klimatu. Najczęściej są to półwyspy, otoczone w dużej części przez zasolone wody morskie.

==== Centrum ====
Nazwane tak nie bez powodu, Półwysep [[Centrum]] to kraina nadzwyczajnie zróżnicowana geograficznie i politycznie. Leży ono na południowym skraju Nyksohemerii i Gór Hansich, będąc przewężeniem dzielącym wody Nyksu i Zatoki Centralnej od wód Hemery i Zatoki Hemerskiej. Akweny te są połączone sztucznym kanałem, umożliwiającym transport bez opływania całego półwyspu Morzem Południowym. W półwyspie tym można wyróżnić trzy główne krainy: osadzone w przewężeniu Centrum oraz dwa indywidualne półwyspy, rozdzielające się w południowej części na zachodnią Pennawię i Wschodnią Sudawię.

Idąc od północnego zachodu, Centrum zaczyna się na zboczach górskich: na prawym brzegu dolnej Irdy znajduje się [[Hansburg|New Deutschland]], a między Irdą i Nyksem – [[Jarmark]]. Lewy brzeg Nyksu stanowi nizinna [[Europa]], która idąc na południe przechodzi w wyżynne obszary [[Niemcy|Niemiec]] i [[Ruś|Rusi]], którą od Nyksohemerii dzieli starorzecze Nyksu i przewężenie Nyksohemerii. Północna wyżyna Centrum oddzielona jest od południowej, zwanej [[Kornwalia|Kornwalią]], głębokim kanionem, przekształconym w kanał. Na południe od Kornwalii znajduje się nizinny [[Bór]], a na wschód – nizinna [[Rzesza]] i wzniesienie [[Gwynntan]].

Granicę między Centrum a [[Pennawia|Pennawią]] stanowią wyżyny i niewysokie wzniesienia zwane Skirnią. Za opływającą je rzeką wznoszą się góry północnej Pennawii, przechodzącę w wyżyny a następnie rozległe nadmorskie niziny, będące najdalej wysuniętym na południe lądem Morza Południowego (jednakże nie całego kontynentu, który rozciąga się daleko na południowy zachód od Gór Lennawskich, do [[Sarpelia|Sarpelii]]).

Z [[Sudawia|Sudawią]] Centrum graniczy przez dosyć zróżnicowany obszar o licznych lecz niewysokich górach oraz depresjach. Półwysep Sudawii jest w większości górzysto-wyżynny. Jego wyjątkową cechą jest obecność na południowym wschodzie lokalnego ekosystemu o znacznym pokryciu zróżnicowanych gatunków grzybów, tworzących często rozległe na wielkie powierzchnie organizmy wchodzące w liczne relacje symbiotyczne. Ekosystem ten utrzymuje się dzięki ciepłym i wilgotnym prądom Morza Południowego, będącym również źródłem martwej materii (m.in. osiadającego na brzegach planktonu czy szczątków stworzeń morskich).

==== Estria i Dioskuria ====
[[Estria]] to obszerny półwysep we położony na wschód od Gór Dnia, zewsząd otoczony wodami i skierowany w kształt litery L, zawijającej na południe. Jego ramię długie ramię otaczają, zaczynając z południa, Zatoka Hemerska, przechodząca w Morze Południowe, Morze Wschodnie oraz na północy [[Zatoka Trójkąta]]. Ostatnia z nich zasilana jest od zachodu wodami Kastora, oddzielającego Estrię od położonej na północy Dioskurii. Półwysep [[Dioskuria]] natomiast ma mniejszą powierzchnię i objemuje lądy między rzekami [[Polluks]]em a [[Kastor]]em, wpadającymi do opływającego półwysep Morza Wschodniego. Oba te lądy stanowią najbardziej wysunięte na wschód krańce Esedii i są to w większości niziny, rzadziej wyżyny, pokryte gęstymi dziewiczymi lasami nadmorskimi, a także obszary podmokłe i depresje. Liczne gęstwiny i niebezpieczna fauna stanowią tam przeszkodę dla ludzkiego osadnictwa, pozostawiając te tereny odciętymi od cywilizacji, zamieszkanymi jedynie przez lokalne plemiona.

==== Gothia ====
[[Gothia]] jest wyspą, położoną u wybrzeży Morza Gockiego, w rozległej delcie Erydanu. Charakterystyka jej linii brzegowej wskazuje na pochodzenie erozyjne – wyspa powstać mogła wskutek oddzielenia półwyspu od reszty lądu, spowodowanego napływem wód z południa i erozją plastycznego materiału skalnego. Gothię charakteryzuje wyraźny klimat nadmorski i wysokie amplitudy termiczne spowodowane zmiennymi prądami na Morzu Gockim.

==== Wybrzeże Północnogockie ====
Łańcuch Gaszkadzki na północy przechodzi w Uskok Assański, będący północną granicą płyty Praesedyjskiej. Jego południowe doliny tworzą rozległe obszary, uchodzące do Morza Gockiego. Są to, wymieniając od zachodu, [[Sztrylia]], [[Wenonia]] i [[Nirnaksa]]. Im dalej na północ, tym surowszy staje się klimat, który mimo bariery w postaci gór znajduje się pod wpływem zimnych wiatrów północnych.

=== Krainy Assanii i Gansanii ===
Assania i Gansania to krainy tektoniczne, przyłączone do reszty kontynentu w Erze Praesedii. Oddzielona łańcuchem górskim Assania jest klimatycznie izolowana od wpływu prądów Oceanu Esedyjskiego, Gansania natomiast wykazuje bliskość klimatyczną względem reszty kontynentu poprzez aktywność Morza Południowego.

==== Daleka Północ ====
Na północ od Uskoku Assańskiego znajdują się krainy klimatycznie izolowane od reszty kontynentu. Zimne prądy Oceanu Północnego, napływające na graniczne obszary Esedii, powodują występowanie tam wyjątkowo trudnych warunków. Podobnie jak Wybrzeże Północnegockie, krainy te rozlokowane są regularnie w stosunku do łańcucha górskiego i wybrzeża – wymienić można z zachodu na wschód kolejno [[Aurydia|Aurydię]], [[Zurgania|Zurganię]] i [[Dawenaskia|Dawenaskię]].

==== Litoria ====
Przeskakując na południe, opis obszarów płyty Gansanii zacząć można od [[Litoria|Litorii]], krainy na południowym wschodzie Uskoku Gansańskiego, konkretniej u podnóży Gór Hansich i Lennawskich. Obszar ten charakteryzuje dosyć ciepły klimat, będący podobnie do krain Centrum pod wpływem ciepłych prądów Morza Południowego. Od wschodu obszar ten graniczy na wąskim odcinku z dolnym Nyksem, a od zachodu – z [[Kimmenta|Kimmentą]]. Ze wzgłedu na bliskie towarzystwo gór, większość Litorii to tereny wyżynne, przechodzące w niziny bądź klify u wybrzeża.

==== Dalekie Południe ====
Obszary południa nie są zbytnio znane caerenedzkim badaczom – izolowane przez Uskok Gansański i Ocean Południowy tereny uznać można jednak za w większości ciepłe i nieznacznie górzyste. Klimat południa kształtują zarówno prądy Morza Południowego, jak i Oceanu Zachodniego. Źródła informują m.in. o Gaszkadii, położonej u zachodnich i południowych podnóży Gór Gaszkadzkich. Idąc na południe napotkamy również równinną [[Dycja|Dycję]], [[Wakszatlamia|Wakszatlamię]], [[Lanitakia|Lanitakię]], czy będącą południowym krańcem Esedii [[Sarpelia|Sarpelię]].

=== Krainy Antarii ===
O kontynencie, graniczącym z południem Esedii wiadomo obecnie niewiele. Obszar ten charakteryzuje znacznie cieplejszy klimat niż esedyjski, powodujący występowanie sawanny czy pustyń piaszczystych. Jedną ze znanych rzek Antarii jest [[Noteront]], którego delta rozlewa się do Morza Południowego. Oprócz Esedii, wraz z którą oddziela cieśniną Ocean Esedyjski od Zachodniego, Antaria graniczy również z Josforią, od wschodu.

=== Krainy Josforii ===
Podobnie do Antarii, kontynent wschodni, Josforia, jest nieznacznie zbadany. Granicząca z trzema morzami Oceanu Esedyjskiego Josforia, u swych wybrzeży ma w większości nadmorski klimat ochładzający się w kierunku północnym. Rzekami o ujściach w tym akwenie są m.in. [[Josforont]] położony na południu, a także obejmujące znaczną część wybrzeża Czterorzecze, wśród którego podawanymi w źródłach krainami są [[Lofiria]], [[Juldria]] i [[Wastolia]].

== Morza i oceany ==
Większość wód mających swe źródła na kontynencie mają ujścia w wodach opływających Esedię. Nie licząc jezior bezodpływowych i akwenów podziemnych, wszystkie zbiorniki wodne połączone są w jeden system. Wyróżniamy 3 oceany, opływające Esedię ze wszystkich stron świata. 

Najistotniejszym z nich jest [[Ocean Esedyjski]], otaczający obszar Płyty Praesedyjskiej z trzech stron świata, niemalże odcinając ją od reszty lądów, gdyby nie bufor w postaci Lennawii i Litorii. Wody te umownie dzielone są na 3 morza ze względu na położenie względem płyty. [[Morze Południowe]] rozciąga się od Cieśniny w Sarpelii, przez Litorię, Pennawię czy Nyksohemerię, a także północną Antarię, aż do południowego zachodu kontynentu Josforii. Ma w sobie ujścia Kimmenty, Nyksu do Zatoki Centralnej, Hemery do Zatoki Hemerskiej a także Noterontu czy Josforontu. Morze Wschodnie jest głównym buforem między Esedią a Josforią, pobierając wody Polluksa i Kastora, a także niektórych rzek josforskiego Czterorzecza. I wreszcie [[Morze Gockie]], czerpiące swą nazwę od wyspy Gothii, rozciąga się od północno-zachodniej Josforii i Cieśniny Dawenaskijskiej, do wybrzeży Sztrylii i Ankucji. Akwen ten zasilają Erydan, Anwal i rzeki krain Wybrzeża Północnogockiego, a także wody napływające do Zatoki Metlańskiej, która przez Cieśninę Anwalską zlokalizowaną przy delcie Anwalu ciągnie się ku północnej Lennawii. Są to Juksaka, Metlana, Szakajmianta, Ekent i Uta.

[[Ocean Zachodni]] opływa zachodnie krainy Esedii i łączy się z Oceanem Esedyjskim Cieśniną Sarpelską. Zbierając wody Lanitakii, Wakszatlamii, Gaszkadii i Aurydii, przechodzi w Ocean Północny. Ten zaś, zasilany rzekami Zurganii i Dawenaskii, spotyka się z Esedyjskim przez Cieśninę Dawenaskijską. Tym sposobem otoczony wodami oceanicznymi jest cały kontynent.
}}

== Opis ==
''Index Geographia'' (także, po tytule, ''Vresarmerv'') jest jedną z głównych prac opisujących [[Uniwersum Maćka|MU]] i, jak nazwa wskazuje, jeset poświęcona kształtowi świata widzianego okiem uczonych z [[Caer Ened]]. Autorem tekstu jest [[Maciek BAlkan|Maciek]].

Dla ułatwienia lektury przy specyficznym, wikiowym formatowaniu, do tekstu dodano linki i przypisy.

[[Category:Książki]]